- AEGYPTIACA
- I.AEGYPTIACAΠεττεία, longe operosior et ingeniosior Palamediacâ, una cum hac Graecis in usu fuit. Haec enim solis quinque calculis, quos πεςςοὺς Graeci dicunt, ab utraque ludentium parte tractabatur, absque tesseris: illa vero tota Philosophice et ad rationem Astronomicam composita fuit et excogitata, quae tessetis calculisque in tabula duodecim lineis exarata ludebatur, quam propterea Romani 12. scriptorum appellabant. Hinc narrat Plato in Phaedro primos omnium Aegyptios invenisse ἀριθμὸν καὶ λογισμὸν καὶ γεωμετρίαν καὶ ἀςρονομίαν ἔτι δε, πεττείαν καὶ κυβείαν καὶ δὴ γράμματα Ubi Graeci Commentatores monent, πεττέςαν minime a Platone designari Graecis usitatam, cuius Palamedes auctor; Sed τὴν τȏυ λεγομένου πεττευτηρίου i. e. tabulae, quae duodecim lineis conscribillata cursum Solis ostendebat per XII. Zodiaci signa. Atque haec fuit omnino ve erum tabula, in qua tesseris calculisque ludebatur: quem quidem ludum philosophiâ multâ refertum esse sic adstruunt; tabulamk enim terrenam istam, quam calcamus, Mundi plagam significare; duodecim scriptis, sive duodecim lineis (δώδεκα κάςςους quidam vocârunt) XII. Zodiaci signa denotari per septem tesseras, quae in psephobolo habebantur; septem Planetas repraesentari; per pyrgum, altitudinem caeli. Quem tamen ipsum ludum et hanc ipsam φιλοσοφικην` πεττείαν plerique Auctores non Aegyptiis, sed Palamedi tribuunt, et ab eo primum inventam scribunt. Suidas, Τάβλα (sic enim recentiores Graeci τὸ πεττευτήριον vocant, ex Lat. Tabula) παιδιᾶς ὄνομα. ταύτην ἐφεῦρε παλαμήδης εἰς διαγωγην` τȏυ Ε᾿λληνικοῦ ςρατοῦ σὺν φιλοσοφία πολλῆ. Tabula, lusus nomen: cuius inventor, Palamedes eum multâ sapientiâ imbuit, ad oblectationem Graeci exercitus, etc. Cum itaque Hesych. πεττείαν ὑπὸ τῆς κυβείας distinguit, manifesto simplicem illam intelligit, quae meris calculis, absque ullo teslerarum iactu, exercebatur: quum vero aliô locô πεττείαν interpretatur διὰ κύβων πεττείαν, de ista duplici accipit, in qua et tesserae iactabantur, et ad earum iactum calculi movebantur: de qua etiam accipiendi Auctores, quoties πεττοὺς locô κύβων, et πεττέυειν locô verbi κυβέυειν, usurpant. Hesych. πεςςοῖς, πεττοῖς, βολίοις, κύβοις. Inde apud Aristaenetum l. 1. Ep. 23. πεςςοὶ sunt tesserae: in hoc enim ludo πεττοὶ sunt tesserae; in illo altero simplici sunt ψῆφοι, h.e. calculi, etc. Salmas. ad Fl. Vopiscum in Proculo. c. 13. Plura vide infra passim, inprimis in voce Palamedis, it. ubi de Tabula Lusoria.II.AEGYPTIACAΤαρίχευϚις, seu ratio condiendi mortuos, talis erat. Non lavabant solum cadavera, eaque ungebant pretiosis unguentis et fasciis involuta condebant in sepulchro, quod de Iudaeis legimus, sed exenterabant insuper et condiebant, ut in plura saecula servari poslent. Unde hodieque mumiae sepulchrorum in Aegypto reperiuntur et eruuntur, de quibus infra. Sic autem odoribus condita domi apud se in conclavibus, ei rei destinatis, inclusa ligneis thecis vel loculis asservabant: quia periculum a foetore nullum. Quos loculos ξυλίνους τύπους ἀνθρωποειδέας vocat Herodotus. Sed et θῆκαι dicebantur; unde θηκαῖον οἴκημα idem vocat. Aetius γλωςςόκομα nominat l. 16. Τὸν σμυρνισμὸν οἱ Αἰγύπτιοι ἐπὶ τῶ νεκρῶν σωμάτων ποιοῦϚι θέλοντες τὰ ςκηνώματα αὐ τῶν φυλαχθην̑αι, διὰ τὸ μὴ εν τάφοις αὐτὰ καλύπτειν, ἄλλ᾿ εν γλωςςοκόμοις. Vide Salmas. ad Solin. p. 1280. et plenius hac re infra, in voce Grammaticus
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.